همه افراد فقط به دلیل انسانی بودن توانایی داشتن حقوق و مسئولیت هایی را دارند. به عنوان مثال ، هر کس حق دارد مالکیت و مالکیت داشته باشد. این اصطلاحاً “توانایی لذت بردن” نامیده می شود. توانایی لذت بردن به این معنی است که افراد می توانند حقوقی داشته باشند. اصولاً همه افراد توانایی لذت بردن را دارند. اما زندگی در اجتماع علاوه بر داشتن حق ، مستلزم اجرای برخی اقدامات قانونی است (به عنوان مثال انعقاد قرارداد با دیگران ، ازدواج ، طلاق ، نوشتن وصیت نامه و …). بنابراین علاوه بر توانایی برخورداری از حقوق و تکالیف ، افراد باید توانایی و صلاحیت انجام و انجام اعمال حقوقی را نیز داشته باشند. این توانایی از نظر حقوقی “استعفا” نامیده می شود. گفتیم که همه افراد توانایی لذت بردن از انسان بودن را دارند اما لزوماً همه افراد توانایی استعفا ندارند. افرادی که صلاحیت استعفا را ندارند “غایب” نامیده می شوند. غایب به معنای شخصی است که حق انجام اعمال حقوقی مانند انعقاد قرارداد را ندارد. این مقاله را بخوانید تا ببینید زندانیان در حقوق ایران چه حقوقی دارند.
چه کسانی محجورند؟
افرادی که از نظر سن و سال یا اختلال روانی خود قادر به پذیرش امور خود و استفاده از حقوق لازم برای زندگی بشر نیستند ، از حق رای برخوردار نیستند. به همین دلیل ، قانون از این افراد حمایت ویژه ای می کند.
به طور کلی سه گروه از اخراجی ها وجود دارد:
۱. صغیر
صغیر یعنی کسی که به بلوغ و رشد نرسیده است. به عبارت دیگر ، کودکانی که هنوز قدرت درک ندارند و نمی توانند خوب و بد را از سود و زیان تشخیص دهند ، خردسال هستند و حق برخورد قانونی ندارند. این افراد برای نظارت بر تصمیمات و اقدامات قانونی خود نیاز به سرپرست (پدر یا پدربزرگ پدری) یا سرپرست (تعیین شده توسط دادگاه) دارند.
لازم به ذکر است که درست است که یک خردسال ناتوان است ، اما بسته به سن او ممکن است قدرت ادراک نسبی داشته باشد. در این موارد ، فرد خردسال می تواند برخی اقدامات حقوقی کوچک – مانند خرید و فروش از فروشگاه های مواد غذایی – را بدون نیاز به سرپرست انجام دهد.
علاوه بر این ، فرد خردسال می تواند به صورت رایگان تحصیل کند. یعنی اگر کسی به او پول بدهد ، مالک آن می شود ، اگرچه ممکن است اجازه ورود یا تصرف در آن را نداشته باشد. به عنوان مثال نمی تواند آن را به شخص دیگری منتقل کند.
صغیر دیگر ناتوان نیست و پس از رسیدن به سن بلوغ و رشد (رسیدن به قدرت عقل) می تواند اقدامات قانونی را انجام دهد. رشد به این معنی است که فرد توانایی مدیریت منطقی ثروت خود را دارد. در قوانین ایران ، طبق قوانین اسلامی ، سن بلوغ پسران 15 سال قمری و سن بلوغ دختران 9 سال است. با این حال ، سن خاصی برای رشد تعیین نشده است. سن رشد در بیشتر کشورها 18 سال است.
۲. سفیه
احمق یا غیر منطقی از نظر حقوقی به معنای شخصی است که علی رغم رسیدن به بلوغ و رشد جسمی قادر به اداره اموال خود نیست و تصرف در اموالش عاقلانه نیست. گفته می شود که یک سفیه ثروت خود را به روشهای غیرمنطقی خرج می کند و هیچ صفتی در او وجود ندارد که باعث حفظ اموالش شود و او را از صرف آن در راه های غیرمنطقی باز دارد. لازم به ذکر است که این ناتوانی باید به طور غالب و دائمی وجود داشته باشد و اگر شخصی گهگاه ثروت خود را هدر دهد ، به معنای سفیه بودن او نیست.
لازم به ذکر است که درست است که یک سفیه احمق قلمداد می شود و برای تأیید تصمیمات خود به سرپرست احتیاج دارد ، اما سنگ احمق محدود به امور مالی است و در امور غیر مالی (ازدواج ، طلاق ، حضانت و غیره) حق انجام اقدامات حقوقی آن بدون سرپرست یا سرپرست خاص خود را دارد.
یک سفیه ، مانند یک صغیر ، می تواند تصرف بلاعوض را بدون اجازه و تأیید قیم بپذیرد.
۳. مجنون
او شخصی است که قدرت درک و عقل ندارد و از اختلال کامل قوای عقل رنج می برد. اساس وظایف انسانی داشتن قدرت و اراده خالص است و حتی تکالیف شرعی نیز از فردی که فاقد قدرت خالص است سلب شده است. اقدامات حقوقی این شخص از نظر مالی و غیره باطل است.
باید مراقب باشیم که دیوانه همان احمق نباشد. سفیه شخصی خردمند است که نمی تواند امور مالی خود را مدیریت کند اما قدرت ذهنی او مختل نمی شود.
در قوانین ایران ، هیچ تفاوتی بین درجات مختلف جنون وجود ندارد ، و جنون ، به هر درجه ، یک اخراج محسوب می شود. بنابراین ، مجنون به ولی یا قیم نیاز دارد تا در صورت لزوم ، به عنوان نماینده قانونی خود ، اقدامات قانونی لازم را از طرف وی انجام دهد.
