یکی از مهمترین تقسیمات جغرافیایی مردم در ایالت ها ، شهروندی است. هر حکومتی مردمی را که خود خود می داند از بقیه مردم جدا می کند. به عبارت دیگر ، شهروندی به این معنی است که بین یک شخص (شهروند) و یک حالت (دولت) یک رابطه سیاسی و معنوی وجود دارد. این رابطه سیاسی است زیرا از قدرت و حاکمیت دولت نشأت می گیرد ، که معتقد است فرد به کشور خود تعلق دارد ، به همین دلیل است که قوانین خود را تحت قوانین خود ذکر کرده است. علاوه بر این ، این رابطه معنوی است زیرا محل زندگی فرد هیچ نقشی ندارد و شخص در هر کجای جهان که باشد متعلق (تابع) آن دولت و کشور است.
رابطه بین دولت و شهروند سیاسی است. به عبارت دیگر ، این یک قرارداد نیست و این دولت است که تصمیم می گیرد چه کسی می تواند شهروند آن باشد. امروزه افراد به محض تولد شهروندان ویژه دولت محسوب می شوند. در این مورد ، کشورها از دو سیستم اصلی برای این عملیات استفاده می کنند: سیستم خون (تابعیت نسبی) و سیستم خاک (شهروندی سرزمینی).
سیستم خون یا تابعیت نسَبی
این سیستم زمانی کار می کند که شهروندی بر اساس تبار به کودک تحمیل شود. در این سیستم ، کودک به محض تولد از والدین خود تابعیت می گیرد. البته این سیستم با نژاد متفاوت است ، به عنوان مثال ، اگر والدین فرانسوی شهروند ایران شده باشند ، فرزند آنها طبق قوانین ایران در نظر گرفته می شود ، در حالی که نژاد آنها فرانسوی است. حال ، اگر کودک دارای والدین فاقد تابعیت باشد ، وظیفه آنها چیست؟ در این حالت می توان از سیستم کف استفاده کرد.
سیستم خاک یا تابعیت ارضی
در این سیستم ، شهروندی از طریق محل تولد به کودک اعطا می شود ، یعنی هر فرد دارای تابعیت خاص خود از محل تولد است. در این سیستم ، غیرممکن است که فرد بدون تابعیت باشد ، زیرا در هر صورت ، او در جایی متولد شده است و آنجا شهروندی او را تعیین می کند. حتی امروزه اکثر کشورها به این سیستم پایبند هستند.
اصول تابعیت
سه اصل اساسی شهروندی در همه کشورها پذیرفته شده است:
همه باید دارای تابعیت باشند ، بنابراین هیچ شخصی نباید بدون تابعیت باشد. البته در این مورد ، گاهی اوقات به دلیل جنگ یا مهاجرت یا مجازات یا یک قانون خاص ، این اتفاق می افتد که شخصی بدون کسب تابعیت دیگر ، تابعیت قبلی خود را ترک کند ، آن شخص “بدون تابعیت” نامیده می شود.
هیچ کس نباید بیش از یک تابعیت داشته باشد. هیچ کس نمی تواند تابعیت خود را از دست بدهد مگر اینکه تابعیت یک کشور دیگر را به دست آورده باشد. در این حالت ، به محض اینکه شخص تابعیت دوم را بدست آورد ، تابعیت اول خود را از دست می دهد ، بنابراین دو تابعیت را همزمان ندارد.
شهروندی دائمی و فنا ناپذیر نیست. اگرچه هر فرد باید دارای تابعیت یک ایالت خاص باشد ، اما تابع یک ایالت خاص بودن دائمی نیست. بنابراین گاهی اوقات پیش می آید که شخصی بخواهد تابعیت خود را تغییر دهد یا تابعیت وی به دلیل جنگ یا ازدواج تغییر کند.
تغییر تابعیت در اثر ازدواج در ایران
در بند 6 ماده 976 قانون مدنی ایران آمده است که هر زن خارجی که شوهر ایرانی را به فرزندی قبول کند ، شهروند ایران محسوب می شود. در مورد ازدواج زن مشمول ایران با تبعه خارجی ، ماده 987 قانون مدنی تصریح می کند که زن تابعیت ایران را دارد مگر اینکه تابعیت شوهر بر اساس قرارداد ازدواج بر او تحمیل شود.
